جمّازه شتر
اکوتیپ
جمّازه شتر جماز شترى میباشد داراى استعداد مناسب جهت انجام مسابقات ورزشى به‌ویژه شرکت در کورس و سرعت که برحسب تمرینات و تربیت حتى با سرعت‌هاى فراتر از سرعت اسب هم مى‌تواند بدود .
در ایران شتر در مناطق کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان رشد داده مى‌شوند . به‌علت عدم حمایت‌هاى اقتصادى و اجتماعی، روزبه‌‌روز از جمعیت آن کاسته مى‌گردد و در حالا حاضر بهترین نسل این شتر در مناطق جنوب استان کرمان رویش مى‌یابند . طبق آداب و سنن فرهنگى همه ساله در حوزه کهنوج استان کرمان مسابقات جماز سوارى (شتر دوانی) انجام مى‌گیرد .
تولید
مثل شتر شتر نر بر بر خلاف شتر ماده دارای فصل جفتگیری میباشد و این فصل جفتگیری متناسب با هنگام آمادگی شتر ماده جهت باروری است، و فصل جفتگیری در نیمه کره شمالی در ماه های آخرفصل فصل زمستان میباشد و دوره یا فصل مستی شتر نامیده می شود ودر فیس وجود علوفه کافی فصل جفت گیری ازماه دسامبر ابتدا شده و تا ماه مارس ادامه می یابد . به هرحال شتر در ماه فوریه در موقعیت هیجان جنسی خواهد بود و علایم این هیجان واضح و آشکار میباشد و احتیاج به شرح بسیار ندارد . چرا که در چنین حالتی که کام نر حیوان گران قدر شده و از دهان بیرون می زند و این امر بسیار صریح وآشکار خواهد بود . معمولاً بزرگترین و قویترین شتر گله مبادرت به باروری شتران ماده می نماید ، و چنانچه دو شتر نر در شرایط مستی در یک مدت وجود داشته باشند ،آن دو به نزاع پرداخته و شتر پیروز میباشد که مبادرت به جفتگیری با شتران ماده نموده و شتر شکست خورده شرایط مستی خویش را از دست می دهد .
در این فصل ، معمولا ًشتر نر به حیوانات دیگر و حتی انسان حمله می کند و به آن ها صدمات دوچندان وارد می کند و در این فصل شترها کثیف ، آزار دهنده و کم رویش می شوند و جهت جلوگیری از چنین مسائلی مبادرت به اخته نمودن شتران کاری و بارکش می نمایند . ولی اخته کردن در حالتی که در شتران کمتر از 6 سال سن انجام شود ، خود منجر حدوث تغییرات ناخوشایندی از نظر رشد استخوان ها و عضلات و قدرت تحمل شترها می گردد . از سوئی دیگر در‌صورتی‌که اخته کردن آن گاه از 6 سالگی انجام شود ممکن هست که کار اخته کردن برایش خطرناک باشد و بهترین روش برای کنترل شتران اخته نشده در فصل مستی ، این است که آنان را به کار سخت و شکیبایی فرسا به گمارند . شتر در این دوره باید تمامی وظایف خود را انجام دهد و نباید وی را به اکنون خویش رها کرد .
معمولا ًخطراتی را که شتر می تواند به بشر وارد آورد گاز تصاحب کردن می باشد که این کار به وسیله دندان های نیش خویش انجام می دهد و به همین جهت خوبتر می باشد که این دندان ها رابا سوهان سائیده و کند ایجاد تا ضرر و زیان ناشی از آنان کمتر شود .